Du lịch Trung Quốc ăn gì? 10 món đặc sản nhất định phải thử ít nhất 1 lần trong đời
Trung Quốc, một đất nước rộng lớn ôm trọn lịch sử hơn 5000 năm, không chỉ quyến rũ du khách bởi Vạn Lý Trường Thành hay Tử Cấm Thành uy nghi, mà còn mê hoặc mọi giác quan bằng một nền ẩm thực đồ sộ, đa dạng đến khó tin. Mỗi chuyến du lịch Trung Quốc thực chất là một hành trình xuyên lục địa qua hương vị, nơi mỗi tỉnh thành lại tự hào sở hữu một trường phái ẩm thực, một món ăn đặc sắc mang đậm dấu ấn riêng. Từ vị cay tê của Tứ Xuyên đến vị ngọt thanh tao của Giang Nam, hay sự cầu kỳ, tinh tế của ẩm thực Quảng Đông,… vô số lựa chọn khiến bạn phải băn khoăn: “Du lịch Trung Quốc ăn gì để không hối tiếc?”

Nếu bạn đang tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi ấy, thì đây chính là nơi bạn cần. Chúng tôi đã chọn lọc kỹ lưỡng, tổng hợp danh sách 10 món đặc sản nổi tiếng nhất, mang tính biểu tượng nhất, mà bạn nhất định phải thử ít nhất một lần trong đời khi đặt chân đến đất nước tỷ dân này.
Hãy sẵn sàng nếm thử sự hoàn hảo của món vịt quay Bắc Kinh trứ danh, cảm nhận vị cay nồng thách thức của lẩu Tứ Xuyên, hay khám phá sự tinh tế của những chiếc bánh bao Thượng Hải mọng nước. Cẩm nang ẩm thực chi tiết này sẽ là kim chỉ nam giúp chuyến du lịch Trung Quốc của bạn không chỉ là ngắm cảnh, mà còn là một bản giao hưởng hương vị tuyệt vời, xứng đáng với sự vĩ đại của đất nước này.
Vài nét về ẩm thực Trung Quốc
Nền ẩm thực Trung Hoa không chỉ là một danh sách dài các món ăn mà là một hệ thống văn hóa phức tạp, phát triển qua hàng nghìn năm lịch sử và bị ảnh hưởng sâu sắc bởi địa lý, khí hậu và truyền thống sinh hoạt. Khi lên kế hoạch cho chuyến du lịch Trung Quốc, việc hiểu được sự đồ sộ của ẩm thực nơi đây sẽ làm tăng thêm sự thú vị và chiều sâu cho mỗi bữa ăn của bạn. Trung Quốc không chỉ có một nền ẩm thực, mà là sự tổng hòa của vô số phong cách, mỗi phong cách đều tự hào với những món ăn và kỹ thuật chế biến độc đáo.
1. Tám Trường Phái Ẩm Thực Lớn (Bát Đại Thái)
Để đơn giản hóa sự phức tạp này, ẩm thực Trung Quốc thường được phân chia thành Tám Trường Phái Lớn (Bát Đại Thái). Sự phân loại này giúp du khách dễ dàng định hình phong cách ẩm thực của từng vùng miền. Ví dụ, ẩm thực Tứ Xuyên và Hồ Nam nổi tiếng với vị cay nồng, thách thức, sử dụng nhiều ớt và hạt tiêu. Ngược lại, ẩm thực Quảng Đông và Phúc Kiến lại chú trọng vào sự tươi mới của nguyên liệu, hương vị nhẹ nhàng và kỹ thuật hấp, hầm tinh tế.

Bên cạnh đó, các trường phái như Sơn Đông và Giang Tô lại nổi bật với kỹ thuật cắt thái điêu luyện và sự thanh đạm, nhấn mạnh vào hương vị nguyên bản của thịt và hải sản. Khi bạn di chuyển từ Bắc xuống Nam, từ Đông sang Tây, bạn sẽ thấy phong cách nấu nướng thay đổi theo khí hậu: miền Bắc khô và lạnh thường chuộng các món từ bột mì (mì, bánh bao), trong khi miền Nam ấm áp lại lấy cơm làm chủ đạo. Hiểu được sự phân hóa khu vực này sẽ giúp bạn lên kế hoạch ẩm thực thông minh hơn trong chuyến du lịch Trung Quốc của mình.
2. Luật dùng đũa và quy tắc bàn ăn
Đũa là dụng cụ không thể thiếu, và đi kèm với nó là những quy tắc nghiêm ngặt. Điều cấm kỵ hàng đầu trên bàn ăn Trung Quốc là tuyệt đối không được cắm đũa thẳng đứng vào bát cơm. Hành động này gợi liên tưởng đến nghi thức cúng tế, mang ý nghĩa không may mắn và sẽ bị xem là thô lỗ. Ngoài ra, bạn nên tránh dùng đũa để chỉ trỏ vào người khác hoặc vào món ăn khi đang nói chuyện. Khi gắp thức ăn từ đĩa chung, nếu không có đũa phục vụ riêng, bạn nên lịch sự dùng đầu đũa phía trên (phần bạn không cho vào miệng) để gắp. Việc gõ đũa vào bát đĩa cũng nên tránh vì sẽ bị coi là hành vi của người ăn xin và hoàn toàn không được chấp nhận.
3. Văn hóa trà đạo
Trà đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong bữa ăn, đặc biệt là tại các vùng phía Nam như Quảng Đông. Khi thưởng thức dim sum, việc uống trà đi kèm là nghi thức bắt buộc. Một quy tắc thú vị mà bạn nên biết là nghi thức gõ ngón tay. Khi chủ nhà hoặc người phục vụ rót trà đầy ly cho bạn, thay vì nói lời cảm ơn, bạn hãy gõ nhẹ hai hoặc ba ngón tay xuống bàn. Cử chỉ này là một cách cảm ơn lịch sự và kín đáo.

Nếu ấm trà của bạn đã hết, hãy lật nắp ấm một chút hoặc đẩy nắp ấm ra khỏi miệng ấm, đây là tín hiệu để người phục vụ biết rằng bạn cần được thêm nước. Việc hiểu và thực hành những mẹo nhỏ này sẽ giúp chuyến du lịch Trung Quốc của bạn thêm phần trọn vẹn, thể hiện bạn là một vị khách am hiểu và tôn trọng văn hóa.
Thưởng thức tinh hoa ẩm thực khi du lịch Trung Quốc
Mỗi vùng miền của Trung Quốc lại tự hào với một trường phái ẩm thực độc lập, từ cách sử dụng gia vị, nguyên liệu cho đến triết lý nấu nướng. Để giúp bạn dễ dàng vượt qua mê cung hương vị này, chúng tôi đã chọn lọc 10 món ăn mang tính biểu tượng nhất, đại diện cho những trường phái ẩm thực lớn nhất. Những món đặc sản này sẽ là cầu nối giúp bạn hiểu sâu hơn về văn hóa và lịch sử nơi bạn đang khám phá.
1. Vịt quay Bắc Kinh
Khi du lịch Trung Quốc và đặt chân đến thủ đô, món ăn đầu tiên bạn cần phải trải nghiệm chính là Vịt quay Bắc Kinh (Běijīng Kǎo Yā). Món ăn này không chỉ là một đặc sản mà còn là tinh hoa của ẩm thực miền Bắc, gắn liền với các triều đại phong kiến. Danh tiếng của nó đến từ sự chế biến công phu, tạo ra lớp da giòn tan, bóng loáng như hổ phách, đối lập hoàn toàn với phần thịt bên trong vẫn giữ được độ mềm ẩm tuyệt đối.

Thưởng thức Vịt quay Bắc Kinh là một nghi thức tinh tế. Người đầu bếp thường thái từng lát da và thịt mỏng ngay tại bàn. Bạn sẽ dùng miếng da giòn ấy cuộn cùng bánh tráng mỏng, hành lá tươi, dưa chuột thái sợi và sốt tianmianjiang đặc trưng. Sự hòa quyện giữa vị béo, vị tươi mát của rau củ và vị ngọt mặn của xốt tạo nên một trải nghiệm hương vị cân bằng, khó quên. Ăn Vịt quay Bắc Kinh là một trải nghiệm ẩm thực sang trọng, là cách tuyệt vời để bạn cảm nhận được sự cầu kỳ của ẩm thực cung đình trong chuyến du lịch Trung Quốc của mình.
2. Đậu phụ thối
Khi du lịch Trung Quốc, bạn chắc chắn sẽ bị cuốn hút (hoặc giật mình) bởi món đậu phụ thối (Chòu Dòufu), một đặc sản nổi tiếng với quy tắc: mùi càng nặng, vị càng ngon. Đây là món ăn đường phố kinh điển, phổ biến rộng rãi từ Hồ Nam đến Thượng Hải, và là bằng chứng cho thấy hương vị ẩm thực Trung Hoa không hề dễ đoán.

Món ăn này được làm từ đậu phụ tươi, ngâm ủ trong một hỗn hợp nước muối và rau củ lên men đặc biệt trong vài tuần hoặc thậm chí vài tháng. Chính quá trình này tạo ra mùi hương nồng nặc, có thể khiến nhiều du khách phải nhăn mặt ngay từ lần đầu tiếp xúc.
Tuy nhiên, đừng để mùi hương đánh lừa bạn! Đậu phụ thối thường được chiên ngập dầu cho đến khi lớp vỏ ngoài vàng ruộm và giòn rụm, trong khi phần nhân đậu phụ bên trong vẫn mềm mịn. Nó được phục vụ kèm với sốt tương cay, kim chi hoặc dưa cải chua, tạo nên một sự bùng nổ hương vị tương phản: bên ngoài giòn tan, bên trong mềm béo, hòa quyện vị mặn và cay nồng. Vượt qua thử thách mùi hương để nếm thử món này là một trải nghiệm đáng nhớ và cực kỳ chân thực trong chuyến du lịch Trung Quốc của bạn.
3. Đậu hũ ma bà
Khi nhắc đến ẩm thực Tứ Xuyên, người ta nghĩ ngay đến vị cay nồng và cảm giác tê lưỡi đặc trưng. Và món ăn đại diện rõ nhất cho tinh hoa này chính là đậu hũ ma bà (Mápō Dòufu). Nếu bạn muốn thực sự thử thách vị giác trong chuyến du lịch Trung Quốc, đặc biệt là tại vùng Tứ Xuyên, đây là món ăn bạn không thể bỏ qua.

Đậu hũ ma bà là một sự kết hợp hoàn hảo giữa đậu hũ non mềm mịn, thịt băm (thường là thịt bò hoặc thịt heo), và một loại sốt đỏ sẫm giàu hương vị. Điểm đặc biệt của món này nằm ở sự kết hợp của ớt khô và hạt tiêu Tứ Xuyên. Ớt mang lại vị cay “nóng bỏng”, trong khi hạt tiêu Tứ Xuyên tạo ra cảm giác tê rần độc đáo trên đầu lưỡi, khiến món ăn vừa cay nồng, vừa tê dại khó quên.
Thường được phục vụ nóng hổi trong chiếc nồi đất giữ nhiệt, Đậu hũ ma bà là món ăn hoàn hảo để thưởng thức cùng với cơm trắng. Hương vị bùng nổ, độ mềm mại của đậu hũ cùng cảm giác tê cay kích thích sẽ mang lại trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ, khẳng định sự đa dạng tuyệt vời của ẩm thực Trung Hoa.
4. Dim sum
Dim sum là một thế giới đa dạng của các món ăn được hấp, chiên hoặc nướng, đựng trong những chiếc xửng tre nhỏ xinh xắn. Sự tinh tế của dim sum nằm ở sự đa dạng và khéo léo trong chế biến. Bạn sẽ bị mê hoặc bởi những chiếc há cảo với lớp vỏ trong suốt như pha lê, nhân tôm tươi giòn; những chiếc xíu mại nhỏ xinh với nhân thịt và trứng cá; hay những chiếc bánh bao kim sa với nhân kem trứng muối tan chảy nóng hổi.

Thưởng thức dim sum là một trải nghiệm cộng đồng, nơi bạn cùng gia đình và bạn bè chia sẻ nhiều món ăn khác nhau, mỗi món mang một hương vị và kết cấu độc đáo. Sự cầu kỳ, tỉ mỉ trong từng món dim sum là minh chứng rõ ràng nhất cho sự tinh tế của ẩm thực Quảng Đông, mang lại một trải nghiệm ẩm thực nhẹ nhàng nhưng vô cùng đáng nhớ trong hành trình du lịch Trung Quốc của bạn.
5. Mì kéo sợi Lan Châu
Sức hấp dẫn của món ăn này nằm ở sự kết hợp hoàn hảo của năm yếu tố: nước dùng trong, củ cải trắng, dầu ớt đỏ, rau mùi xanh và những lát thịt bò mềm. Những người đầu bếp sẽ kéo những khối bột mì dẻo dai thành hàng trăm sợi mì mỏng, đều tăm tắp ngay trước mắt thực khách, một màn trình diễn ấn tượng về sự khéo léo và tốc độ.

Nước dùng là linh hồn của món mì kéo sợi Lan Châu, thường được ninh từ xương bò trong nhiều giờ, tạo ra hương vị đậm đà, thanh khiết. Mì sau khi được kéo xong sẽ được thả vào nước dùng nóng hổi, ăn kèm với lát củ cải mềm và một chút dầu ớt cay nhẹ. Món ăn này không chỉ thỏa mãn cơn đói mà còn là một trải nghiệm văn hóa độc đáo, mang đến sự ấm áp và đầy đủ dinh dưỡng trong chuyến du lịch Trung Quốc của bạn.
6. Lẩu Tứ Xuyên
Điểm nhận dạng đặc trưng của lẩu Tứ Xuyên chính là nồi lẩu chia đôi. Một bên là nước lẩu đỏ rực, tràn ngập dầu ớt và hàng trăm hạt tiêu Tứ Xuyên khô, tạo ra cảm giác cay nóng và tê rần đặc trưng. Bên còn lại thường là nước dùng trắng, thanh đạm hơn, dành cho những ai muốn cân bằng vị giác hoặc không chịu được độ cay.

Trải nghiệm lẩu Tứ Xuyên là tự tay bạn nhúng các loại nguyên liệu tươi ngon vào nồi lẩu đang sôi sùng sục: từ thịt bò, thịt heo thái lát mỏng, các loại viên, nội tạng, cho đến vô số loại rau củ và nấm. Sự kết hợp giữa vị cay kích thích, hương thơm nồng nàn của gia vị và không khí ấm cúng, rôm rả xung quanh bàn lẩu chắc chắn sẽ là một kỷ niệm ẩm thực bùng nổ, khẳng định sự đa dạng tuyệt vời của ẩm thực Trung Hoa.
7. Cơm chiên dương châu
Cơm Chiên Dương Châu là một món ăn nhìn có vẻ đơn giản nhưng đòi hỏi sự khéo léo trong chế biến để đạt được sự hoàn hảo. Món này thường được làm từ cơm trắng nấu chín qua đêm, chiên trên lửa lớn cùng với các nguyên liệu cơ bản nhưng quan trọng: tôm tươi, xá xíu thái hạt lựu, trứng vàng óng ánh, và đậu Hà Lan. Dù món này xuất hiện ở mọi nhà hàng Trung Quốc trên thế giới, nhưng thưởng thức nó tại khu vực Giang Tô sẽ mang lại một cảm nhận hoàn toàn khác về sự tinh tế.

Điều làm nên sự khác biệt của cơm chiên dương châu chuẩn vị là độ tơi và khô của hạt cơm, mỗi hạt cơm phải được bọc đều bởi lớp trứng vàng mà không bị bết dính. Vị ngọt mặn hài hòa từ xá xíu và tôm, kết hợp với độ giòn nhẹ của rau củ tạo nên một tổng thể vừa miệng, dễ ăn và đầy đủ dinh dưỡng. Đây là món ăn “cứu cánh” tuyệt vời và là một trải nghiệm ẩm thực thoải mái, cần thiết trong chuyến du lịch Trung Quốc khám phá muôn vàn hương vị phức tạp khác.
8. Thịt kho Đông Pha
Thịt kho Đông Pha là một tuyệt tác được làm từ thịt ba chỉ heo, cắt thành khối vuông vức, sau đó được hầm chậm (thường là trong nồi đất) cùng với rượu gạo Thiệu Hưng, xì dầu đậm đặc, và đường phèn trong nhiều giờ. Quá trình hầm chậm này làm cho miếng thịt trở nên mềm rục đến mức chỉ cần chạm nhẹ là tan chảy, với lớp da và mỡ trong suốt, óng ánh.

Hương vị của món thịt kho Đông Pha vô cùng phức tạp: sự hòa quyện giữa vị ngọt dịu của đường phèn, vị mặn sâu của xì dầu, cùng với hương thơm nồng nàn của rượu gạo. Món ăn này thường được phục vụ trong một bát nhỏ, ăn kèm với cơm trắng. Mỗi miếng thịt tan chảy trong miệng là một trải nghiệm ẩm thực tinh tế và ấm áp, mang lại sự sang trọng và lịch sử cho hành trình du lịch Trung Quốc của bạn.
9. Tiểu long bao (Xiaolongbao)
Tiểu long bao là những chiếc bánh bao nhỏ xinh, được gói bằng lớp vỏ mỏng tang và có vô số nếp gấp tinh xảo ở phía trên. Nhân bánh thường là thịt heo băm (hoặc kết hợp với cua, tôm) và một phần nước dùng đặc đã được đông lạnh thành dạng thạch. Khi bánh được hấp trong xửng tre, phần thạch này tan chảy, tạo thành nước súp đậm đà, nóng hổi nằm bên trong chiếc bánh.

Quy tắc thưởng thức món ăn này cần sự cẩn trọng và khéo léo để tránh làm lãng phí nước súp quý giá. Bạn nên dùng đũa gắp bánh nhẹ nhàng đặt lên thìa, cắn một lỗ nhỏ ở mép bánh để hút từ từ phần nước súp bên trong trước. Sau đó, bạn mới thưởng thức phần vỏ và nhân bánh, thường được chấm kèm với hỗn hợp giấm đen và gừng sợi. Sự tinh tế trong cách ăn và hương vị bùng nổ của nước súp sẽ là một kỷ niệm ẩm thực độc đáo trong chuyến du lịch Trung Quốc của bạn.
10. Gà Kung Pao
Gà Kung Pao được chế biến từ thịt gà thái hạt lựu xào nhanh trên lửa lớn cùng với ớt khô, hạt tiêu Tứ Xuyên và không thể thiếu đậu phộng (lạc) rang giòn. Khác với sự cay tê cực độ của lẩu Tứ Xuyên hay đậu hũ ma bà, món gà Kung Pao mang đến một sự cân bằng hương vị tinh tế giữa vị cay kích thích, vị ngọt nhẹ của sốt và vị béo bùi, giòn tan của đậu phộng.
Món ăn này thường được phục vụ nóng, ăn kèm với cơm trắng. Với sự kết hợp hương vị hài hòa và độ cay vừa phải, Gà Kung Pao là món ăn lý tưởng để bạn làm quen với phong cách cay Tứ Xuyên một cách dễ chịu nhất trong chuyến du lịch Trung Quốc của mình.

Khi lên kế hoạch cho chuyến du lịch Trung Quốc, hãy nhớ rằng bạn không chỉ là một du khách; bạn là một nhà thám hiểm đang khám phá di sản qua vị giác. Việc nắm vững những mẹo về cách dùng đũa, nghi thức uống trà hay quy tắc vị trí ngồi sẽ giúp bạn hòa nhập dễ dàng và làm cho mỗi bữa ăn trở thành một trải nghiệm văn hóa trọn vẹn.
Đừng ngần ngại bước ra khỏi vùng an toàn và thử món Đậu Phụ Thối gây tranh cãi hay thử thách bản thân với nồi lẩu cay nhất. Chính sự đa dạng và chiều sâu này đã làm nên sự vĩ đại của ẩm thực Trung Quốc. Chúc bạn có một chuyến đi đầy ắp những món ăn ngon, những khám phá bất ngờ và những kỷ niệm hương vị khó quên!